Poniżej przedstawiamy najistotniejsze wątpliwości dotyczące projektu Ustawy o ograniczeniu handlu w niedziele:
1. Włączenie hurtu do definicji placówki handlowej narusza swobodę działalności sprzedażowej dla sklepów nieobjętych zakazem, poprzez uniemożliwienie im dostaw
z hurtowni aż do poniedziałku rano.
2. Objęcie zakazem podmiotów współpracujących z sektorem handlu, takich jak centra logistyczne, magazynowe czy dystrybucyjne oraz terminale przeładunkowe, prowadzi do nieuzasadnionego zaburzenia łańcucha logistycznego, zarówno na wewnętrznym, jak i międzynarodowym rynku. W konsekwencji stanowi to duże ryzyko dla wielu sektorów polskiej gospodarki, takich jak: usługi kurierskie i pocztowe, żegluga morska i śródlądowa czy rybołówstwo.
3. Rozszerzenie pojęcia działalności sprzedażowej o szeroki katalog innych czynności (od klasyfikowania po inwentaryzację) jest sprzeczne z konstytucyjnym zapisem dotyczącym wprowadzania ograniczeń swobody działalności gospodarczej, jedynie ze względu na ważny interes społeczny i przy zachowaniu zasady proporcjonalności względem tego interesu. Z tych samym względów zapisy te naruszają zasadę swobodnego przepływu towarów w ramach Unii Europejskiej, będąc tym samym niezgodnymi z prawem UE.
4. Rozróżnienie przedsiębiorców prowadzących jednoosobową działalność gospodarczą na tych zrzeszonych w sieciach agencyjnych i franczyzowych oraz tych działających w pojedynkę, a także nierówne traktowanie różnych podmiotów franczyzowych (np. stacje benzynowe z częścią handlową vs. sklepy spożywcze) narusza art. 32 Konstytucji RP. Mówi on o równości wobec prawa oraz zakazie dyskryminacji. Dokonane przez autorów projektu zrównanie sklepów franczyzowych z hipermarketami, supermarketami i dyskontami (HSD) nie ma żadnego uzasadnienia. Co więcej, wbrew wskazanym w uzasadnieniu intencjom projektodawców, przyniesie negatywne skutki gospodarcze po stronie małych przedsiębiorców – franczyzobiorców.
5. Podobnie, brak uzasadnienia oraz nieprzejrzysty mechanizm dla ustalania katalogu licznych wyłączeń od zakazu stoją w sprzeczności z treścią art. 32 Konstytucji RP, wprowadzając zasady dyskryminujące poszczególnych przedsiębiorców.
6. Wprowadzenie 2-tygodniowego vacatio legis uniemożliwi zainteresowanym podmiotom dostosowanie się do tak szerokich (przedmiotowo i podmiotowo) nowych regulacji, m.in. poprzez konieczność renegocjowania niezliczonej liczby kontraktów handlowych, umów franczyzy czy umów o pracę.
7. Opinie sporządzone w ramach procesu legislacyjnego oraz stanowisko Rządu RP wskazują, że uchwalanie projektu w obecnym kształcie jest niemożliwe ze względu na jego liczne wady, także te natury legislacyjnej. Z drugiej strony, przy podejmowaniu działań mających na celu wprowadzenie stosowych poprawek, trzeba mieć na uwadze fakt, że zakaz handlu w niedziele w każdym kształcie będzie mieć negatywne konsekwencje dla sytuacji gospodarczej Polski, takich jak spadek zatrudnienia oraz zmniejszenie wpływów podatkowych.
Powyższe komentarze, oprócz tych natury prawnej, obejmują również komentarze o naturze społeczno-gospodarczej. Opracowanie zostało sporządzone m.in. w oparciu o materiały źródłowe zamieszczone do druku nr 870 na stronie internetowej sejm.gov.pl z elementami tzw. „autokorekty” przedstawionej przez Solidarność na posiedzeniu Podkomisji stałej do spraw rynku pracy.
Komentarze nie obejmują analizy podatkowej, rachunkowej i finansowej. Komentarze w treści Projektu zamieszczonego poniżej w nawiasach kwadratowych. Na końcu niniejszego opracowania zamieściliśmy wyciąg ze stosownego orzecznictwa krajowego i europejskiego oraz głosów doktryny na poparcie przedstawionych poniżej komentarzy.
Jednocześnie podkreślamy, że komentarze zawarte w naszym opracowaniu są co do zasady zgodne ze stanowiskiem rządu przedstawionym w marcu bieżącego roku.
