Rozwiązania prawne
1. Zmiany w systemie kart parkingowych dla osób niepełnosprawnych zostały wprowadzone ustawą z dnia 23 października 2013 r. o zmianie ustawy – Prawo o ruchu drogowym oraz niektórych innych ustaw. Ustawa została uchwalona przez Sejm przy poparciu wszystkich klubów parlamentarnych – prawie jednomyślnie (438 głosów „za”, 1 głos wstrzymujący).
2. Przesłanką do podjęcia tej inicjatywy ustawodawczej przez Komisję Polityki Społecznej i Rodziny Sejmu RP była krytyczna ocena dotychczasowego systemu, w tym szczególnie jego następujących elementów:
· bardzo łagodne kryteria przyznawania kart, co spowodowało że (wg różnych szacunków) w 2013r. w posiadaniu użytkowników było 650 – 950 tys. kart,
· wydawanie kart najczęściej na czas nieokreślony – a więc można się było nimi posługiwać nawet po śmierci jej posiadacza,
· bardzo prymitywny sposób wykonania karty, pozwalający na wykonanie podróbki nawet w warunkach domowych,
· brak jakichkolwiek możliwości weryfikacji autentyczności karty przez służby kontrolne.
Karta parkingowa była instrumentem ułatwiającym życie (nie tylko jej posiadaczowi ale także członkom rodziny), często przynoszącym wymierne korzyści finansowe (bezpłatne parkowanie w wielu strefach płatnego parkowania). Osoby najbardziej potrzebujące (które, aby wyjść z samochodu muszą mieć możliwość szerokiego otwarcia drzwi lub takie, dla których przejście kilkudziesięciu dodatkowych metrów stanowi istotną barierę) były często pozbawione możliwości dotarcia do celu z uwagi na zajęte miejsca parkingowe dla osób niepełnosprawnych.
3. Najważniejsze rozwiązania wprowadzone w wyniku nowelizacji ustawy to:
· znacznie zaostrzone kryteria przyznawania kart – o ile w „starym systemie” kartę mogła otrzymać „osoba niepełnosprawna o obniżonej sprawności ruchowej”, w „nowym systemie” prawo do karty przysługuje osobie niepełnosprawnej, „mającej znacznie ograniczone możliwości samodzielnego poruszania się”. Dodatkowo – w „nowym systemie” osoby o lekkim stopniu niepełnosprawności oraz część osób o umiarkowanym stopniu niepełnosprawności nie może nawet ubiegać się o kartę parkingową,
· maksymalnie 5. letni okres, na jaki może być przyznana karta,
· nowy wór karty parkingowej, utrudniający wykonanie podróbki,
· wprowadzenie centralnego rejestru posiadaczy kart parkingowych, co pozwoli służbom kontrolnym na szybką weryfikację autentyczności karty,
· ograniczenia w systemie kart parkingowych przyznawanych placówkom zajmującym się opieką nad osobami niepełnosprawnymi, które m.in. uniemożliwiają wykorzystanie karty „przypisanej” do służbowego samochodu podczas podróży samochodem prywatnym.
4. Ustawa określiła także płynny sposób wprowadzania nowego rozwiązania. Najważniejsze elementy tego procesu to:
· wydawanie kart wg nowych procedur i według nowego wzoru od 1 lipca 2014r,
· prowadzenie od 1 lipca 2014r. wymiany kart tym osobom, dla których ustawa stworzyła taką możliwość (bez konieczności poddania się procedurze orzeczniczej),
· utrzymanie ważności „starych” kart do dnia 30 czerwca 2015r. – co zapewniło ich posiadaczom 12. miesięczny okres przejściowy, w którym mogą się poddać nowej procedurze orzeczniczej.
5. Obecnie można szacować, że liczba posiadaczy kart parkingowych w dniu 1 lipca 2015r. (a więc kiedy utracą ważność „stare” karty) będzie się mieściła w przedziale 150-200 tys.
Karty w „starym” i „nowym” systemie
Kartą może się posługiwać bądź kierowca – posiadacz karty, bądź kierowca przewożący posiadacza karty (pasażera). W przypadku korzystania z miejsca parkingowego przeznaczonego dla osób niepełnosprawnych kierowca jest zobowiązany umieścić kartę za przednią szybą samochodu (bezpośrednio lub wykładając w widocznym miejscu na desce rozdzielczej – awers na wierzchu). Jeśli kierowca umieści kartę za szybą i skorzysta z miejsca parkingowego a okaże się, że nie jest on posiadaczem karty a także, że nie przywiózł on posiadacza karty bądź też nie przyjechał po niego – mamy do czynienia z podwójnym wykroczeniem (mandat w łącznej kwocie 800 zł) – jest to wyższa kwota niż za parkowanie na takim miejscu bez karty parkingowej (wówczas kwota mandatu wynosi 500 zł).
Najbardziej prawdopodobne przypadki naruszania zasad na parkingach wokół placówek handlowych po 1 lipca 2015r.
1) Posługiwanie się „starą” kartą – kierowca udaje, że nic nie wie o zmianie przepisów.
2) Posługiwanie się innym oznaczeniem pojazdu sugerującym, że ma on prawo do skorzystania z miejsca parkingowego dla osób niepełnosprawnych – np. naklejka z symbolem niepełnosprawności lub wyłożona za szybę legitymacja osoby niepełnosprawnej
3) Parkowanie bez jakiejkolwiek karty parkingowej
4) Posługiwanie się kartą parkingową osoby, która nie jest ani kierowcą ani pasażerem
