Nieuczciwe praktyki handlowe w łańcuchach dostaw stały się na tyle istotnym problemem, że proponuje się jego rozwiązanie na poziomie Unii Europejskiej poprzez wprowadzenie jednolitego, restrykcyjnego aktu prawnego. Alternatywą jest wypracowanie w krajach UE kompromisu wśród uczestników łańcucha dostaw, wspólne przyjęcie dobrych praktyk i powstrzymanie się od niewłaściwych działań.
Nieuczciwe praktyki handlowe w łańcuchu dostaw stały się przedmiotem prac Europejskiego Komitetu Ekonomiczno-Społecznego w 2005 r., który podkreślił problem i skrytykował jego negatywne aspekty. W rezultacie utworzono przy Forum Wysokiego Szczebla do spraw Poprawy Funkcjonowania Łańcucha Dostaw Żywności – platformę ekspertów ds. praktyk w zakresie umów zawieranych między przedsiębiorstwami.
Platforma opracowała zbiór zasad dotyczących praktyk w łańcuchu dostaw, które przedstawione zostały w Zielonej Księdze w sprawie nieuczciwych praktyk handlowych w łańcuchu dostaw produktów spożywczych i niespożywczych między przedsiębiorstwami i przyjęte przez 11 organizacji reprezentujących środowiska europejskiego łańcucha dostaw.
W 2013 r. osiem z nich ogłosiło zamiar rozpoczęcia procesu wdrażania zasad uczciwych praktyk na zasadzie dobrowolności. Prace w tym zakresie wsparła Komisja Europejska, która równocześnie przedłużyła okres prac nad znalezieniem kompromisu do końca 2014 r.
W efekcie obecnej fragmentacji przepisów na unijnym rynku, przedsiębiorstwa nie są w stanie skorzystać ze spójnej ochrony. Nie istnieją też w UE mechanizmy egzekwowania przepisów służących zwalczaniu nieuczciwych praktyk handlowych.
Zjawiska te, nasilająca się konkurencja i wspomniane działania na forum UE powinny stać się dla handlu i producentów bodźcem do działań na rzecz poprawy relacji w łańcuchu dostaw w celu uniknięcia regulacji rynku za pomocą dyrektyw i rozporządzeń. Warto podjąć prace nad odbudową zaufania w oparciu o zasady swobody umów, ekwiwalentności świadczeń, dobrowolności korzystania ze świadczeń i przeprowadzić analizę ewentualnych skutków aktu prawnego UE dla dostawców i handlu, gdyby inicjatywa samoregulacji nie powiodła się.
Nadszedł czas aby przedsiębiorstwa włączyły się do działań dotyczących inicjatywy samoregulacji w łańcuchach dostaw, aby uniknąć narzuconych przez Komisję Europejską rozwiązań, które mogą potencjalnie utrudniać funkcjonowanie przedsiębiorstw.
