Rozpoczyna się kolejna kadencja Parlamentu Europejskiego. Przedsiębiorcy liczą, że nowi eurodeputowani pochylą się nad niuansami dyrektywy VAT-owskiej dotyczącymi przekazywania darowizn produktów przemysłowych. Obecne przepisy dotyczące dokonywania tego rodzaju darowizn sprawiają, że przedsiębiorcy nie mają opłacalnej ekonomicznie możliwości oddania niesprzedanych produktów potrzebującym, ponieważ muszą odprowadzać za oddane towary podatek VAT. Handel już od lat zwraca uwagę na ten problem. Dzisiaj, w kontekście trwającej wojny w Ukrainie i świata odbudowującego się po pandemii, jest on szczególnie ważny.
Przekazywanie darowizn ze względu na przepisy dotyczące podatku VAT nie opłaca się przedsiębiorcom
Polscy przedsiębiorcy, którzy chcą przekazać nadwyżkę produktów nieżywnościowych organizacjom charytatywnym muszą ponosić dodatkowe koszty związane z podatkiem VAT. Unijna dyrektywa w sprawie podatku VAT pozwala państwom członkowskim na wprowadzenie zwolnienia z podatku w przypadku przekazywania produktów dla organizacji pożytku publicznego. Takie rozwiązanie w Polsce obowiązuje, ale jedynie dla produktów żywnościowych. Koszt podatku VAT przy innych produktach sprawia, że z ekonomicznego punktu widzenia przekazywanie darowizn staje się nieopłacalne, przez co przedsiębiorcy decydują się na ich utylizację.
Duża część tych artykułów jest w idealnym stanie, aby zostać przekazana na cele charytatywne. Są to na przykład odzież, zabawki czy produkty higieniczne. Chociaż istnieje duże zapotrzebowanie na tego typu darowizny, produkty te są wysyłane do zniszczenia.
Brak systemowych rozwiązań, które zachęciłyby podatników do dokonywania darowizn produktów niespożywczych, prowadzi do utylizacji jakościowych produktów, które mogłyby trafić do najbardziej potrzebujących. Jednocześnie zjawisko to przyjmuje znaczący wymiar środowiskowy, ponieważ niszczenie towarów prowadzi do zwiększonej produkcji odpadów, a także emisji gazów cieplarnianych powstających podczas ich utylizacji.
Potrzebne są zmiany w przepisach VAT-owskich
W świetle kryzysu gospodarczego związanego z wojną w Ukrainie i koniecznością podejmowania zdecydowanych działań w celu przeciwdziałania globalnemu ociepleniu zwracamy się z prośbą o pomoc. Aktualne przepisy o podatku VAT nie odpowiadają sytuacji społeczno-gospodarczej, dlatego postulujemy ich zmianę.
Potrzebujemy systemowego rozwiązania, które pozwoli na zwiększenie możliwości wspomagania organizacji pożytku publicznego i przysłuży się realizacji celów środowiskowych. Konieczne jest zagwarantowanie, że będzie to mechanizm odporny na oszustwa, ale przy zapewnianiu odpowiedniego poziomu bezpieczeństwa, efektywny, tak żeby przedsiębiorcy chcieli z niego korzystać.
Korzyści ze zmian w sposobie przekazywania darowizn jest wiele
Zmiany w ustawie o podatku od towarów i usług w zakresie naliczania podatku przy darowiznach na cele charytatywne produktów niespożywczych pozwoliłyby na:
- Ograniczenie wytwarzania odpadów i zanieczyszczeń związanych z ich utylizacją.
- Zwiększenie dostępu organizacji pożytku publicznego do najbardziej potrzebnych dóbr, takich jak tekstylia, obuwie, czy przybory i urządzenia kuchenne.
- Zmniejszenie nakładów państwa związanych z pomocą publiczną.
W Europie to nie nowość
Zwolnienie z VAT-u darowizn przemysłowych w Polsce jest możliwe tym bardziej, że na podjęcie tego kroku zdecydowały się już niektóre z państw Unii Europejskiej, w tym Hiszpania, Włochy, Francja oraz Belgia (patrz załącznik).
Prezydencja Polski w Unii Europejskiej szansą na wprowadzenie zmian
Wraz ze zbliżającą się prezydencją Polski w Unii Europejskiej stajemy przed szansą na wypracowanie nowych, odpowiednich do sytuacji społeczno-gospodarczej regulacji nie tylko na szczeblu państwowym, lecz także europejskim. Rząd zachęca przedsiębiorców do rozmów o rozwiązaniach, którymi można by zająć się w tym szczególnym czasie. Zachęcamy, by w ramach listy problemów podjąć się tematu ważnego zarówno nie tylko dla przedsiębiorców, lecz także dla organizacji charytatywnych, a przede wszystkim dla najbardziej potrzebujących. Sposób przekazywania darowizn przemysłowych w Polsce powinien zostać uproszczony.
Polska Izba Handlu już od początku 2020 roku wskazuje na konieczność wprowadzenia rozwiązań w przepisach dotyczących VAT w taki sposób, aby zapewnić organizacjom pożytku publicznego możliwość korzystania z niesprzedanych produktów przemysłowych, które otrzymywałyby od producentów czy sieci handlowych w formie darowizn.
Załącznik: Funkcjonujące reżimy nieopodatkowanych darowizn produktów przemysłowych w państwach członkowskich UE:
| Państwo | Kwalifikowani odbiorcy | Wymagana dokumentacja | Dozwolone produkty |
|
Hiszpania |
Organizacje charytatywne |
Ponieważ w Hiszpanii nie ma rejestru organizacji charytatywnych, darczyńca zobowiązany jest do przeprowadzenia kontroli staranności (due dilligence) potencjalnych partnerów charytatywnych, aby potwierdzić, że: Wymagane jest również, aby przed otrzymaniem darowizn każdy partner charytatywny poświadczył swój status organizacji charytatywnej i przeznaczenie otrzymanych towarów. |
Bez ograniczeń |
|
Włochy |
Organizacje charytatywne |
Darczyńca jest zobowiązany do przekazania skróconego powiadomienia biurom administracji finansowej i właściwej policji podatkowej; należy wydać dokument przewozowy lub dokument równoważny.
Napodstawie dekretu ustawodawczego1 darczyńca lub instytucja będąca ofiarodawcą może wyznaczyć osobę trzecią do spełnienia w jej imieniu wymogów dotyczących dokumentów.
|
Książki, artykuły spożywcze, farmaceutyki, środki higieny osobistej lub środki do czyszczenia gospodarstwa domowego, pod warunkiem, że towary nie mogą być sprzedawane z powodu wadliwości; dekret ustawodawczy1, który wszedł w życie 2 marca 2020 r.: tekstylia, odzież i artykuły wyposażenia wnętrz, zabawki, materiały budowlane i sprzęt gospodarstwa domowego, a także komputery osobiste, tablety, czytniki elektroniczne i inne urządzenia do czytania w formacie elektronicznym, które nie są już sprzedawane lub nie nadaje się do marketingu z powodu niedoskonałości, przeróbek, uszkodzeń lub wad, które nie zmieniają ich przydatności do użytku lub z innych podobnych powodów. |
|
Francja |
Organizacje charytatywne mające za cel publiczny („RUP”) i ogólny interes humanitarny, edukacyjny, społeczny lub charytatywny |
Organizacja charytatywna jest zobowiązana do wydania certyfikatu dawcy, który zawiera szczegóły dotyczące oddanego towaru, dawcy i celu charytatywnego. Na podstawie nowo opublikowanego dekretu organizacja charytatywna może upoważnić stronę trzecią do wydania tego certyfikatu i można wydać zaświadczenie o kilku darowiznach w danym okresie nieprzekraczającym jednego roku kalendarzowego. |
Szeroko zdefiniowany katalog produktów |
|
Belgia |
Organizacje charytatywne |
Ograniczone do minimum |
Szeroko zdefiniowany katalog produktów |
1 Dekret opublikowany w Dzienniku Urzędowym można znaleźć pod linkiem; zapisy art. 31 dotyczą zagadnień darowizny.
