Zbliżająca się legislacja w zakresie systemu depozytowego dla opakowań stanowić będzie także poważne wyzwanie dla handlu detalicznego. To właśnie sklepy staną się tym miejscem, gdzie założenia systemu zostaną zweryfikowane w pierwszej kolejności. Dlatego też, jako najszersza reprezentacja handlu w Polsce zrzeszająca około 30 000 podmiotów handlu detalicznego, prezentujemy niniejszym wybrane uwagi dotyczące planowanego wdrożenia systemu depozytowego na opakowania napojów.
Zważywszy, iż polski rynek handlu żywnością i napojami ma specyficzne uwarunkowania demograficzne – znacząca większość placówek handlowych zlokalizowana jest w małych miejscowościach i na terenach wiejskich – łącznie jest to około 100 000 placówek, z czego gros to małe sklepy, w przypadku handlu, konieczne jest przyjęcie elastycznego, ale bardzo czytelnego mechanizmu uczestnictwa w systemie dla mniejszych placówek, by zagwarantować wszystkim rodzajom placówek handlowych konkurencyjność i równe warunki udziału.
W ocenie Polskiej Izby Handlu krytyczne jest, aby system objął wyłącznie butelki PET oraz ewentualnie puszkę aluminiową. Na obecnym etapie sklepy nie mają żadnych możliwości technicznych ani organizacyjnych aby rozszerzać ten katalog. Oczywiście istniejący system kaucyjny na butelki po piwie powinien nadal pozostać aktywny.
Przyszły system depozytowy w Polsce powinien być dostosowany do wymogów i specyfiki większości placówek handlowych w Polsce. Z perspektywy polskiego handlu system depozytowy powinien w szczególności zapewniać:
Sprawną logistykę zapewniająca maksymalna częstotliwość odbioru opakowań depozytowych od sklepów – adekwatną do potrzeb danej placówki handlowej w tym także odbiór we wszystkie dni robocze;
Możliwość ograniczenia kubatury odebranych opakowań – poprzez odbiór zgniecionych opakowań lub możliwość zgniatania odebranych opakowań przez sklep;
Pokrycie przez system niezbędnych inwestycji – takich jak dostosowanie sklepu, zabezpieczenie terenu magazynowania opakowań, urządzenia wspomagające przechowywanie, zgniatanie i przyjmowanie opakowań;
Zaadresowanie kwestii rozliczeń z operatorem systemu za opakowania z depozytem tak by nie skutkowały one ponoszeniem przez sklepy kosztu zamrożenia części kapitału obrotowego w opakowaniach;
Pokrycie dodatkowych kosztów ubezpieczenia opakowań na wypadek kradzieży w przypadku możliwości ponownego oddania opakowań po ich przyjęciu przez sklep oraz ubezpieczenia na wypadek pożaru;
Pokrycie ewentualnych inwestycji związanych z zabezpieczeniem przeciwpożarowym w przypadku konieczności magazynowania łatwopalnych opakowań na terenie sklepu.
Z uwagi na wyzwania logistyczne stojące przed przyszłym operatorem, sektor handlu powinien mieć wpływ na funkcjonowanie operatora systemu depozytowego, tak aby zapewnić sprawną komunikacje oraz odpowiednie rozwiązania logistyczne. Jednym z możliwych rozwiązań jest zapewnienie udziału przedstawicielom handlu w organie nadzorującym funkcjonowanie systemu z możliwością opiniowania przyjmowanych tam rozwiązań.
Zebrane odpady opakowaniowe powinny być własnością administratora systemu od chwili odbioru opakowań przez placówkę handlową, z tym jednak iż skutkowałoby to odpowiedzialnością operatora w zakresie ochrony ubezpieczeniowej z nimi związanej podczas przechowywania na terenie placówki handlowej. Operator odpowiadałby także za odbiór z punktów handlowych tych odpadów w sposób adekwatny do możliwości przechowywania odpadów w danej placówce oraz zapewniający brak konieczności składowania przez placówkę handlową.
W przypadku sklepów mniejszych przystąpienie do systemu powinno być dobrowolne pod względem zbiórki opakowań a w przypadku zmiany decyzji, taka placówka będzie mogła przystąpić do zbiórki opakowań w dowolnym czasie po uruchomieniu całego systemu.
Jako kryterium oceny podmiotu podlegającego systemowi od strony handlu należy przyjąć ,iż placówka handlowa zobowiązana do zbiórki opakowań to jednostka handlu detalicznego w rozumieniu art. 2 pkt 19 ustawy z dnia 27 marca 2003 r. o planowaniu i zagospodarowaniu przestrzennym, w której przychody ze sprzedaży żywności stanowią co najmniej 50% przychodów ze sprzedaży wszystkich towarów.
